در این مطلب، به بررسی داروی گاباپنتین ، که یک داروی مقابله کننده با حملات (داروی ضد صرع یا ضد تشنج) به شمار می‌رود، می‌پردازیم. در ابتدا این دارو را معرفی کرده، سپس اطلاعات مهم و نکات لازم در مورد گاباپنتین را بیان میکنیم و همچنین به نحوه ی مصرف، عوارض جانبی و تداخلات دارویی می‌پردازیم.
معرفی دارو
گاباپنتین یک داروی ضد صرع یا ضد تشنج است که بر مواد شیمیایی و عصب هایی که باعث ایجاد تشنج و بعضی از دردها می‌شوند، تاثیر می‌گذارد. این دارو در بزرگسلان برای بهبود دردهای عصبی، که توسط ویروس تبخال یا ویروس زونا ایجاد می‌گردد، استفاده میشود. این دارو به نام های دیگری همچون Gralise, Horizant, Neurontin, Gabarone نیز معروف است. برند Horizant برای درمان سندرم پاهای بی قرار نیز استفاده میشود و برند Neurontin از گاباپنتین، برای درمان تشنج در بزرگسالان و کودکان بالای سه سال به کار می‌رود. توجه شود که از نوعی از برندِ گاباپنتین که دکتر برای شما تجویز کرده است استفاده کنید. در هر زمانی که به داروخانه مراجعه می‌کنید تا بسته ی دیگری از این قرص را بخرید، حتما نوع آن را با نسخه ی تجویزی دتر خود مطابقت دهید تا مطمئن شوید که نوع درستِ این دارو را که برای درمان بیماری فعلی شما تجویز شده، مصرف می‌کنید.
نکات مهمی که قبل از مصرف گاباپنتین باید رعایت کرد
– این دارو را حتما با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید.
– قبل از مصرف این دارو، در مورد شرایط سلامتی خود، آلرژی ها و تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، به دکتر خود اطلاعات لازم را بدهید.
– چنانچه به گاباپنتین حساسیت دارید، این دارو را مصرف ننمائید. برای اینکه از عدم تاثیرات سوء این دارو بر روی خود اطمینان داشته باشید، لازم است قبل از مصرف، اگر شامل موارد زیر می‌شوید، با پزشک خود در میان گذارید:
“بیماری های کلیوی (یا چنانچه در حال دیالیز شدن هستید)، بیماری صرع یا سایر ناهنجاری های تشنجی، دیابت، بیماری های کبدی، بیماری های قلبی”
اگر بیماری سندرم پاهای بی قرار دارید، چنانچه در شیفت شب مشغول به کار هستید، با دکتر خود در میان گذارید.
برخی از افراد در هنگام مصرف این دارو، دچار افکار خود کشی می‌شوند. بنابراین در طول دوره ی مصرف گاباپنتین، باید میزان بهبود شما توسط دکترتان در مراجعه های مرتب، چک شود. خانواده یا افرادی که پیرامون بیمار هستند، باید در مورد تغییرات خلق و خو یا علائم دیگر در فرد بیمار، مراقب باشند.
همچنین تا کنون مشخص نشده است که این دارو بر روی جنین تاثیر سوء خواهد گذاشت یا خیر. در هر صورت، قبل از مصرف این دارو چنانچه باردار هستید و یا قصد باردار شدن را دارید، با دکتر خود مشورت نمایید. اما ثابت شده است که این دارو در شیر مادر نفوذ کرده و می‌تواند منجر به خطراتی برای نوزاد شود. اگر در حال شیردهی به نوزاد خود هستید، به دکتر خود در این باره اطلاع دهید.
نحوه ی مصرف
گاباپنتین را حتماً با تجویز پزشک مصرف کنید و قبل از مصرف، تمامی مواردی که روی جلد این دارو نوشته شده است را به دقت مطالعه نمایید. همچنین از مصرف دوز بیشتر یا کمتر از مقداری که برای شما تجویز شده است، خودداری کنید و فقط در همان دوره‌ی زمانی که برای شما تجویز شده، آن را مصرف کنید.
برندِ Horizant گاباپنتین، نباید در طول روز مصرف شود. همچنین برای این که بهترین نتیجه را بگیرید، این برند را به همراه غذا، و در حوالی ساعت ۵ عصر مصرف نمائید. هر دوی برندهای Gralise و Horizant که مربوط به این دارو هستند، بهتر است به همراه غذا استفاده شوند. برند Neurontin می‌تواند به همراه غذا یا بدون آن مصرف گردد. نکته‌ای که در مورد Neurontin لازم است توجه کنید این است که چنانچه نصف این قرص را مصرف کردید، در مصرف بعدی نصفه‌ی دیگر را مصرف نمایید و بین آنها وقفه نیندازید. به عبارت دیگر، هر قرصی که به دو نیم تقسیم می‌کنید، باید در طی چند روز آتی و در اسرع وقت مصرف شود.
اگر پزشک شما در برند مورد استفاده، شدت یا نوع گاباپنتین تغییراتی را در نسخه‌ی تجویزی برای شما در نظر گرفت، میزان دوز مصرفی شما ممکن است تغییر کند. در صورتی که در مورد نوع جدید این دارو که در داروخانه دریافت کردید، سوالاتی داشتید، از مسئول مربوطه بپرسید.
مصرف این دارو را به طور ناگهانی قطع نکنید! حتی اگر با مصرف ناگهانی آن، احساس بهبود داشتید. قطع مصرف ناگهانی این دارو ممکن است باعث افزایش تشنج‌ها شود. درباره‌ی کاهش دوز مصرفی، از دستورالعمل پزشک تبعیت کنید.
بهتر است یک کارت شناسایی به همراه خود داشته باشید که در مواقع لزوم نشان دهد شما از داروی گاباپنتین یا هر گونه داروی دیگر مربوط به تشنج استفاده می‌کنید.
لازم است بدانید این دارو ممکن است باعث مثبت شدن آزمایش اعتیاد شما شود. در صورتی که برای این کار به آزمایشگاه مراجعه کردید، توضیحات خود را مبنی بر مصرف داروی مورد نظر به مسئول مربوطه بدهید.
قرص‌ها و کپسول‌ها را در دمای اتاق نگهداری کرده و دور از گرما و رطوبت قرار دهید. نوعِ مایع این دارو را در یخچال نگهداری کرده و از یخ زدگی آن نیز جلوگیری نمایید.
مصرف بیش از اندازه یا کمتر از میزان لازم
اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید و آن را حتما در حین غذا خوردن مصرف کنید. چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید . فقط در نوبت بعدی، گاباپنتین را مصرف کنید.
چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک کمک بگیرید.
در حین مصرف گاباپنتین، از مصرف چه دارو هایی باید اجتناب کرد؟
این دارو ممکن است بر روی توانایی فکر کردن یا واکنش نشان دادن فرد، تاثیر بگذارد. بنابراین اگر قصد دارید رانندگی کنید یا کاری که نیاز به هوشیاری دارد را انجام دهید، مراقب باشید.
از مصرف داروی ضد اسید معده، ۲ ساعت قبل و بعد از مصرف گاباپنتین، خودداری نمائید. به دلیل اینکه این دارو ممکن است فرآیند جذب گاباپنتین در بدن را دشوار سازد.
همچنین از مصرف الکل همزمان با مصرف این دارو خودداری کنید؛ چرا که می‌تواند برخی عوارض جانبی را ایجاد کند.
عوارض جانبی
اگر علائم مربوط به آلرژی داشتن به گاباپنتین (شامل کهیر، تنفس دشوار، التهاب یا ورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو) را مشاهده کردید، به دکتر خود اطلاع دهید. در صورتی که جوش‌های پوسیتی، با نشانه‌هایی از یک واکنش آلرژیکی شدید که می‌تواند بر سایرقسمت‌های بدن نیز تأثیر داشتهه باشد، داشتید به پزشک اطلاع دهید. مثلاً: تب، ادرار تیره رنگ، ادرار خونی، تورم غدد، گلو درد، خستگی یا ضعف شدید، کبودی یا خونریزی غیرعادی، دردهای عضلانی، زرد شدن چشم‌ها یا پوست (یرقان).
هر گونه علامت یا بدتر شدن علائم قبلی خود را به دکتر اطلاع دهید. مثلاً: تغییرات خلق و خو یا رفتار، اضطراب، افسردگی، احساس تلاطم و آشوب، احساس بی قراری، خشونت، به بیش فعالی (جسمی یا روحی)، داشتن افکار خودکشی یا صدمه زدن به خود.
در صورتی که موارد زیر را مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید:
” افزایش تشنج، ضعف یا خستگی شدید، درد در بالای شکم، درد قفسه‌ی سینه، شروع سرفه یا بدتر شدن سرفه همراه با تب، تنفس دشوار، بی حسی یا مور مور شدن شدید، حرکات عقب و جلو شدن سریع چشم‌ها، مشکلات کلیوی مثل ادرار ناچیز یا عدم ادرار و یا ادرار دردناک یا دشوار، ورم کف پا یا مچ، احساس خستگی، تنفس کوتاه، واکنش‌های پوستی شدید، تب، گلو درد، التهاب صورت یا زبان، قرمز شدن چشم‌ها، دردهای پوستی به همراه جوش‌های پوستی بنفش یا قرمز که در حال گسترده شدن باشند (مخصوصاً در صورت یا ناحیه‌ی بالای بدن) که منجر به تاول زدن یا پوست انداختن شود. “
احتمال رخ دادن عوارض جانبی در کودکانی که این دارو را مصرف می‌کنند بیشتر است. اگر هر کدام از علائم زیر را در اثر مصرف این دارو در کودک خود مشاهده کردید، با دکتر خود تماس بگیرید:
- تغییرات رفتاری
- مشکلات حافظه ای
مشکلات تمرکزی - احساس بی قراری، تلاطم یا آشوب
عوارض جانبی متداول داروی گاباپنتین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– گیجی، خواب آلودگی
– سردرد
البته لازم است ذکر شود که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در صورت استفاده از این دارو رخ دهد که بسیار نادر است.
تاثیر داروهای دیگر بر گاباپنتین
مصرف همزمان این دارو با داروهای خواب آور، می‌تواند باعث خواب آلوده‌تر شدن فرد گردد. قبل از مصرف گاباپنتین به همراه یکقرص خواب آور، داروهای ضد درد مخدر، شل کننده‌ی عضلات، داروهای اضطراب، افسردگی یا تشنج با دکتر خود مشورت کنید. سایرداروها – از جمله ویتامین‌ها، داروو های بدون نسخه و داروهای گیاهی – نیز ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند. در صورت مصرف هر گونه دارو، یا قصد شروع مصرف یک دارو یا قطع آن، با پزشک حاذق در میان گذارید.
